Các dòng cung cấp nguồn nước ngọt bị lấn chiếm, ô nhiễm nghiêm trọng (tiếp theo)

Không chỉ bị lấn chiếm, các dòng sông nước ngọt của Hải Phòng đang bị ô nhiễm nghiêm trọng bởi rác thải, nước thải sinh hoạt và bị đầu độc bởi các hóa chất độc hại từ các khu công nghiệp, bệnh viện, cơ sở sản xuất.

Bủa vây bởi rác và nước thải sinh hoạt

Sông Rế chảy qua địa bàn huyện An Dương đang bị bủa vây bởi rác thải.Dưới lòng sông, rác được đóng thành bao thả trôi “lênh đênh”. Trên bờ, rác tập kết dọc đường đi, sau mỗi cơn mưa lớn toàn bộ lượng rác này đều bị cuốn xuống sông. Tại chân cầu Rế 1 (thị trấn An Dương), tình trạng họp chợ diễn ra hằng ngày. Kết thúc mỗi phiên chợ, phần lớn rác thải được xả thẳng xuống sông. Trong khi đó, 2 bên bờ sông, hơn 1000 hộ dân (trải từ xã Lê Lợi đến thị trấn An Dương) vô tư xả nước thải sinh hoạt, rác thải sinh hoạt xuống lòng sông. Đoạn sông từ đập Cái Tắt đến thị trấn An Dương, dài chừng 3 km, cũng đang phải “oằn mình” hứng chịu rác thải, nước thải của hàng chục điểm dân cư …

Theo Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi An Hải Trần Quang Hoạt, trên hệ thống kênh do công ty quản lý thuộc địa bàn huyện An Dương (gồm kênh Tân Hưng Hồng, kênh dẫn vào trạm bơm Đại Bản, kênh An Kim Hải và kênh Bắc Nam Hùng), hiện có tới hơn 50 điểm mà các hộ dân và các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hằng ngày xả nước, rác thải sinh hoạt. Trong đó, đáng lo ngại rác thải, nước thải sinh hoạt từ các khu dân cư thuộc phường Quán Toan, thôn Đồng Hải, An Phong (xã An Hưng) và ở nghĩa trang các xã Bắc Sơn, Tân Tiến…đổ xuống kênh Tân Hưng Hồng; nước thải ở Bệnh viện An Dương, ở nghĩa trang thôn Lương Quy (xã Lê Lợi), khu chợ An Đồng (xã An Đồng), khu dân cư thôn Hà Đậu (xã Hồng Phong)…đổ xuống hệ thống kênh An Kim Hải…

Ông Phạm Đức Trọng, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ cho biết: “Trên hệ thống Đa Độ hiện có hàng loạt khu dân cư tập trung đang xả nước thải sinh hoạt ra khu vực lòng sông. Các điểm đặc biệt ô nhiễm là hệ thống nước thải từ khu dân cư thị trấn Ruồn và Bệnh viện đa khoa An Lão (gần cầu Vàng); khu vực Bệnh viện Lao và bệnh phổi Hải Phòng; khu dân cư 2 bờ thị trấn Núi Đối (Kiến Thụy); khu vực bệnh viện Đa khoa Kiến Thụy,  xả chất xuống sông. Bên cạnh đó là khu trang trại chăn nuôi lớn ở các xã Mỹ Đức, Chiến Thắng, Quốc Tuấn, Tân Viên nằm sát bờ sông, xả chất thải chăn nuôi thẳng ra sông…

Theo ông Đào Hữu Lộc, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Thủy Nguyên, số vụ vi phạm về bảo vệ chất lượng, môi trường nước trên hệ thống công ty quản lý đang gia tăng theo từng năm. Tính từ năm 2010 đến nay, số vụ vi phạm lên đến 38 trường hợp. Trong đó có 3 trường hợp đã dừng xả thải và 6 trường hợp xả thải mới phát sinh. Trong đó, một số trường hợp xả chất thải sinh hoạt xuống công trình, như nhà hàng sông Giá, trại gà ông Tỉnh (xã Lại Xuân); bãi rác xã Lại Xuân, bãi rác xã Ngũ Lão, nước thải khu tập thể công nhân Nhiệt điện Hải Phòng (thuộc xã Ngũ Lão sân gôn), sông Giá, bãi rác Kỳ Sơn…

Sông bị đầu độc bởi hóa chất

Chỉ cho chúng tôi vị trí ống xả thải là chòi nổi của Công ty Tân Hiệp Phát ở khu vực xã Quốc Tuấn, huyện An Lão, chuyên sản xuất mút xốp, ông Phạm Đức Trọng, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV quản lý và khai thác công trình thủy lợi Đa Độ cho biết: “Qua kiểm tra, chúng tôi phát hiện tại đây có đường ống xả thải đường kính 65 cm của công ty, cách mặt nước 1 m. Ngay sau khi phát hiện, chúng tôi lấp ống xả thải này, nhưng một thời gian sau, doanh nghiệp lại làm ống xả thải mới. Dọc hai bên bờ Đa Độ có khá nhiều ống xả thải chìm dưới mặt sông như vậy”.

Theo thống kê của Công ty TNHH MTV quản lý, khai thác công trình thủy lợi Đa Độ, trên hệ thống sông Đa Độ có 120 cơ sở công nghiệp và 50 làng nghề, 11 bệnh viện lớn nhỏ, gần 60 trạm y tế xã đang xả nước thải chưa qua xử lý ra sông. Ngoài ra, trong lưu vực sông Đa Độ, không ít khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng bởi chất thải nguy hại từ các nhà máy thép và 5 doanh nghiệp ở cụm công nghiệp đường 10, xã Quốc Tuấn, huyện An Lão. Tại 100 cơ sở chế biến, thu gom phế liệu tại phương Tràng Minh (Kiến An) nước thải công nghiệp đổ thẳng xuống sông. Khu vực từ kênh Đức Phong đến cầu Nguyệt có 7 doanh nghiệp xả nước thải công nghiệp ra sông…Trong 2 năm qua, lực lượng cảnh sát Môi trường phát hiện 5 doanh nghiệp sản xuất rau câu (chế biến aga từ tảo biển) và hạt nhựa tại khu vực Quán Rẽ (xã Mỹ Đức, huyện An Lão) trong quá trình sản xuất đã thải các hoá chất tẩy rửa, chế biến rau câu và hạt nhựa không qua hệ thống xử lý ra thẳng sông Đa Độ.

Trên hệ thống sông Rế, hiện có 10 đơn vị, doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm nặng nguồn nước: như nước thải ở Công ty thép Việt Nam Vinapipe, Công ty thép Cửu Long Vinasin; nước thải ở Bệnh viện An Dương đổ xuống hệ thống kênh An Kim Hải… Đoàn công tác của Công ty TNHH MTV quản lý, khai thác công trình thủy lợi An Hải phát hiện một sơ sở thu gom dầu thải về tái chế ở số 16, An Trì, Hùng Vương (Hồng Bàng) cố ý xả dầu thải ra kênh thoát nước Nam Bắc Hùng (thuộc các xã Nam Sơn - Bắc Sơn, An Dương và phường Hùng Vương, Hồng Bàng), đoạn cửa cống An Trì, thuộc tổ An Trì 1 (Hùng Vương). Vào những ngày trời mưa to, vệt dầu loang kéo dài hàng trăm mét rồi đổ ra sông Rế.

 Nước hồ sông Giá cũng đang bị ô nhiễm vì nước thải công nghiệp từ làng nghề đúc Mỹ Đồng, nước thải của Công ty giày (tại xã Aurora (Thiên Hương), Công ty thu gom phế liệu Vũ Hải; các khu công nghiệp đóng tàu, sản xuất thép, khai thác và chế biến khoáng sản...Đặc biệt đáng lo ngại là các loại hóa chất trừ cỏ từ sân gôn sông Giá đang hằng ngày thẩm thấu trong đất ra khu vực sông Giá.

Mức độ ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng   

Mức độ ô nhiễm trên các tuyến sông cung cấp nước ngọt của thành phố đang ngày càng gia tăng sau mỗi lần quan trắc. Kết quả lấy mẫu nước tại 10 điểm trên sông Đa Độ và một số kênh cấp 1 trong hệ thống Đa Độ của Viện nghiên cứu khoa học thủy lợi Việt Nam cho thấy nồng độ o xy hòa tan trong nước DO đạt 0,96mgO2 /l; hàm lượng coliform vượt 29,4 lần; Ecoli vượt quy chuẩn 2,4- 11 lần, hàm lượng Amoni trong nước lên tới 7,7 mgN/l, vượt từ 13 đến 15 lần, hàm lượng NO2 đạt 0,185 mN/l vượt 4,63 lần; TSS trong nước là 340 mg O2/l, vượt tiêu chuẩn cho phép 6,8 lần.

Trên hệ thống sông Rế, Công ty TNHH MTV khai thác công trình thuỷ lợi An Hải đã nhiều lần phối hợp với cơ quan chuyên môn lấy mẫu để kiểm tra chất lượng nguồn nước sông, kết quả có 3/11 chỉ tiêu không đạt tiêu chuẩn…Đáng lo ngại là chỉ tiêu hàm lượng Ecoli vượt tiêu chuẩn cho phép nhiều lần. Môi trường nước tại sông Giá cũng có dấu hiệu ô nhiễm với các chỉ tiêu về hàm lượng Amoni, Ecoli và Coliform vượt ngưỡng cho phép. Theo lãnh đạo các công ty quản lý, khai thác công trình thủy lợi, các sông này đều đang bị “bẩn dần” khiến các đơn vị phải thay nước thường xuyên trong hệ thống. Ông Nguyễn Văn Cường, Trưởng trạm đầu mối Trung Trang (thuộc Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy nông Đa Độ) cho biết: “Theo quy định, cứ 14 ngày chúng tôi phải thay nước trong toàn bộ hệ thống 1 lần nhưng khoảng 2 năm gần đây, cứ 7 ngày đơn vị lại phải thay nước 1 lần do sông đang bị ô nhiễm nghiêm trọng”./.